Vitar

Vitar eru áhugaverðar og myndrænar byggingar sem gaman getur verið að skoða. Hlutverks síns vegna eru þeir áberandi og standa þannig að þeir sjáist vel af sjó. Vitar eru tákn um öryggi og von enda jókst öryggi sjómanna fyrr á tímum til muna þar sem þeir voru byggðir. Það má því segja að vitar tengist sögu Austurlands sterkari böndum en flestar aðrar tegundir bygginga þar sem byggð á Austurlandi myndaðist í kringum fiskveiðar og útgerðir.

 

Streitisviti. Ljósmynd: Guðmundur Már.

Streitisviti

Fyrst var reistur viti á Streitishorni árið 1922 er þar var settur upp járngrindarviti sem smíðaður hafði verið á járnsmíðaverkstæði ríkisins í Reykjavík. Þessi viti var starfræktur fram til ársins 1958 en var þá fjarlægður þar sem byggður hafði verið viti á Hlöðu, skeri í sunnanverðu mynni Breiðdalsvíkur. Hlöðuvitinn féll um koll í miklu óveðri og sjógangi í janúar 1984 og var núverandi Streitisviti byggður í staðinn það ár.

Á Streitishvarfi er skemmtilegt útivistarsvæði fyrir alla fjölskylduna. Þar er stutt en falleg gönguleið sem gefur innsýn í jarðsögu Austfjarða og sýnir mjög vel berggangana sem eru einkennandi fyrir svæðið. Þó gönguleiðin sé stutt er vel hægt stoppa í nokkra klukkutíma, leika sér og njóta náttúrunnar sem svæðið hefur upp á að bjóða.

Staðsetning

Dalatangaviti. Ljósmynd: Páll Guðmundur Ásgeirsson

Dalatangaviti

Á Dalatanga eru tveir vitar. Þann eldri lét útgerðarmaðurinn Ottó Wathne byggja árið 1895. Hann kostaði sjálfur byggingu vitahússins sem er hlaðið úr blágrýti með steinlími á milli. Danska vitamálastofnunin lagði svo til ljóstæki, steinolíulampa og spegil til að magna ljósið. Að byggingu lokinni tók landssjóður rekstur vitans að sér. Yngri vitinn var reistur árið 1908 og er enn í notkun.

Ekið er út á Dalatanga úr Mjóafirði. Þegar Dalatangi birtist er því líkast sem maður sé staddur á eyju inni í landi. Austar er ekki hægt að aka. Við Dalatangavita opnast mikið útsýni til norðurs allt að Glettingi og inn í mynni Loðmundarfjarðar og Seyðisfjarðar.

Á Dalatanga er veðurathugunarstöð og hafa þar farið fram reglubundnar veðurmælingar frá árinu 1938.

Staðsetning

Kolbeinstangaviti. Ljósmynd: Viðar Sigurðsson

Kolbeinstangaviti

Kolbeinstangaviti er tæpir 20 metrar á hæð og stendur á glæsilegum stað í landi Leiðarhafnar í Vopnafirði. Vitinn var byggður árið 1942 en ekki tekinn í notkun fyrr en tveimur árum síðar þegar ljóstæki fengust loksins í hann frá Englandi. Vitinn er húðaður með ljósu kvarsi og hrafntinnumulningur er á dökku flötunum. Kolbeinstangaviti er eini vitinn sem hefur haldið þessu útliti, þ.e. hann hefur ekki verið kústaður með einhvers konar þéttiefni.

Það er falleg og létt gönguleið að ganga frá þorpinu eftir malarveginum út í Leiðarhöfn og að vitanum. Þar er fallegt útsýni yfir þorpið og út fjörðinn. Gamall námuvegur sem liggur af veginum út í Leiðarhöfn er einnig skemmtileg gönguleið út á Kolbeinstangann. Tangasporðurinn býður upp á glæsilegt landslag sem er kjörið til útivistar og er mjög vinsælt á meðal heimamanna.

Staðsetning

Vattarnesviti. Ljósmynd: Ferðafélag fjarðamanna.

Vattarnesviti

Á Vattarnesi stendur á jörðinni Vattarnesi en þar hefur verið viti frá árinu 1912 en appelsínuguli vitinn sem þar stendur nú var byggður árið 1957.

Vattarnes er fallegt nes á milli Reyðarfjarðar og Fáskrúðsfjarðar. Þar eru skemmtilegar gönguleiðir. Vegurinn um Vattarnes var aðal leiðin þar á milli fyrir tíma Fáskrúðsfjarðarganganna.

Staðsetning

Brimnesviti. Ljósmynd: Jessica Auer.

Brimnesviti

Brimnes er í fjarðarmynni norðurstrandar Seyðisfjarðar. Fyrr á tímum var þar ein öflugasta útgerð á Austfjörðum. Auk vitans má þar sjá tóftir gamalla bygginga í einstaklega fallegu umhverfi. Gönguferð á Brimnes í góðu veðri er ógleymanleg þeim sem hana fara.

Til þess að komast út á Brimnes er ekið um 10 km. frá Seyðisfirði að Selsstöðum og þaðan er gengið um 5.5 km. eftir gömlum jeppaslóða að Brimnesvita.

Hafnarnesviti. Ljósmynd: Páll Guðmundur Ásgeirsson.

Hafnarnesviti

Vitinn á Hafnarnesi lætur ekki mikið yfir sér en gönguferð þangað er vel þess virði að fara. Á Hafnarnesi eru heilmiklar minjar um byggð sem lagðist að mestu af á ofan verðri 20. öld en fór alveg í eyði um 1970. Flestir urðu íbúarnir um 100 talsins.

Árið 1939 var Franski spítalinn fluttur út á Hafnarnes og stóð þar um 70 ára skeið. Vegleg byggingin myndar nú kjarnann í frönsku húsaþyrpingunni á Fáskrúðsfirði.

Staðsetning